Lau frikiren kontua baino askoz gehiago

• HASIERAKO ORDENAGAILUAK:

 Ordenagailuak mundu akademiko-unibertsitarioan sortu ziren XX. mendearen hasieran. Hamarkaden arteko garai horretan, konputagailuak makina handi eta garestiak ziren, eta unibertsitatean eta enpresa handietan baino ez ziren erablintzen.

• COPYRIGHT LEGEAK EKARRI ZUEN ONDORIOA:

1980 copyright legea sofwarera hedatu zen. Etsa konputagailuak izaten ari ziren zabalkundea zela eta, sofwarea negozio-aukera bihurtu zen, eta sofware-enpresak sortu ziren.

• RICHARD DTALLMANEN USTEZ ZERGATIK SOFTWARE IZAN BEHARKO DA LIBREA?

 Richard Dtallmanen ustez, sofwareak librea zian behar du; uste duelako, batetik, ezagutza partekatzea ezinbestekoa dela gizarteak aurrera egiteko eta, bestetik, librea izateak kalitate hobeko programak egitea ahalbidetzen duela.

• ZER DA SOFWARE LIBREA?

 Software bat librea da berorren erabiltzaileak lau askatasun baditu. 

1. Askatasuna: Helburua edozein dela ere, programa exekutatzeko askatasuna.

1. Askatasuna: Programa aztertu eta norberaren beharretara egokitzeko askatasuna.

1. Askatasuna: Programa kopiatzeko eta kopiak banatzeko.

1. Askatasuna: Programa hobetzeko askatasuna eta hobetutako bertsioa zabaltzeko askatasuna, edonork etekina atera diezaion.

• COPYLEFT KONTZEPTUA:

 Copyleft kontzeptuaren definizioa librea banatzen den sofwarea aldatu edo hobetuz gero librea izaten jarraitzea da.

• NONDIK DATOR LINUX IZENA:

 Linus Torvalds izeneko ikasle finlandiar batek osatu zuen eskema, falta zen sistema eragilearen nukleoa garatuz:Linux.

• SOFTWARE LIBREA ERABILTZEN DUTEN PROGRAMAK:

 Mozilla Firefox eta Google Chrome

• SMARTPHONE ETA TABLETETAN SOFWARE LIBREAREN PRESENTZIA:

 Googlek gaiu horietako garatutako eta Linuxen oiharritutako Andoid sistema eragileagatik ez balitz, beste ekoizleentzat lan nekeza litzteke Applek lortutako de facto monopolioa haustea-sistema eragile propioa garatzeko kostua eta sistema eragile horren inguruan aplikazio-kopuru erakargarria bat lortzeko zailtasuna direla medio-, ez litzeteke egongo alternatiba egokirik haren produktu garesti eta itxientzat.

• ZEGARTIK EZ DA UTOPIA SOTWARE LIBREA?

 Enpresa asko eta oso garrantzitzuak ari derelako software librea bultzatzen eta finantzetzen; eta ez dugu utopia zoro bat, jada gure mundua.